تبیین فرایند کشش جبرانی در گویش لکی دلفان در چارچوب نظریه بهینگی

مقالة حاضر به توصیف و تحلیل فرایند کشش جبرانی با استفاده از چهارچوب بهینگی می­پردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی و چهارچوب نظری، رویکرد بهینگی است. داده­ها، شامل ضبط 14 ساعت مصاحبه از 14 گویشور (زن و مرد) 35 تا 75 ساله، به روش جمع­آوری میدانی است و براساس الفبای آوانگار بین­المللی،آوانویسی شده­اند. در گویش لکی، با حذف همخوان­های چاکنایی /h,?/ در واژه­های دو هجایی در ساخت‎های هجایی cvc.cv(c) رخ می­دهد و منجر به کشش جبرانی واکه در هجای اوّل می­شود و نیز در اثر حذف همخوان مشدّد در این گویش، فرایند کشش جبرانی رخ می­دهد که حاصل تعامل دو فرایند همگونی و کشش جبرانی با هم است؛ همچنین حذف همخوان چاکنایی /?,h/ در ساخت cvcc در واژه­های تک‎هجایی این گویش، نیز موجب وقوع فرایند کشش جبرانی پیوسته می­شوند. کشش جبرانی ناپیوسته با حذف همخوان­های چاکنایی /h,?/ در واژه­های تک‎هجایی و دو هجایی نیز رخ می‌دهد. همخوان­های چاکنایی مذکور در جایگاه عضو دوّم خوشة همخوانی واقع شده­اند. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که کشش جبرانی در گویش لکی دلفان فقط در واژه­های بسیط رخ می­دهد و این فرایند در واژگان مرکّب و یا در باهم­آیی واژگان اتّفاق نمی­افتد.